GEM жоба
Homepage → Faculty and Research → GEM project
Жаһандық кәсіпкерлік мониторингі

Президент Назарбаев жариялаған 2050 Стратегиясы құжатында мойындалғандай, көптеген экономикаларда, әсіресе Қазақстанда кәсіпкерлік басымдық болып қала береді. Экономиканың өсу қозғалтқыштары ірі компаниялар емес, шағын және орта бизнесін ашатын көптеген шағын кәсіпкерлер екендігі туралы кеңінен деректер бар. NUGSB жақында GEM (The Global Entrepreneurship Monitor) ұйымына қосылды. GEM – әлемдегі кәсіпкерлік саласындағы ең ірі зерттеу жобасы. Жоба елдер бойынша (әлеуетті) кәсіпкерлердің мотивтері мен ұмтылыстарын, сондай-ақ олардың айналасындағылардың қарым-қатынасын, яғни қоғамдағы кәсіпкерлік климатты бағалайды. 1999 жылы Лондон бизнес мектебі мен Бабсон колледжінің серіктестігі ретінде бастау алған алғашқы зерттеу 10 елді қамтыды. Содан бері жыл сайын өсіп келе жатқан жобаға жер шарының түкпір-түкпірінен 100-ге жуық «Ұлттық командалар» қатысты. NUGSB енді Қазақстан Ұлттық құрамасы болып табылады.

GEM концептуалды негізі кәсіпкерлік пен жаһандық экономикалық даму арасындағы себепті байланыстарды көрсетеді. Инновацияларға, экономикалық өсуге және жұмыс орындарын құруға әкелетін факторлар ретінде көзқарастар, белсенділік және ұмтылыстар кіреді. Деректерді жинау екі сауалнаманы қамтиды: 1) жеке тұлғалардың кәсіпкерлік белсенділігін, көзқарастары мен талпыныстарын өлшейтін ересек тұрғындарға сауалнама (APS) және 2) экономикадағы кәсіпкерлікті бастау ортасы туралы түсінік беретін Ұлттық сарапшылар сауалнамасы (NES) тоғыз негіздік шартқа қатысты: қаржыландыру, мемлекеттік саясат, мемлекеттік бағдарламалар, білім беру және оқыту, ғылыми зерттеулер мен әзірлемелер трансферті, коммерциялық инфрақұрылым, ішкі нарықтың ашықтығы, физикалық инфрақұрылым, мәдени және әлеуметтік нормалар. GEM бірегей, өйткені жаңа және кішігірім фирмаларды өлшейтін басқа кәсіпкерлік деректер жиындарынан айырмашылығы, GEM бизнесті бастау және басқаруға қатысты жеке тұлғалардың мінез-құлқын төменгі деңгейде зерттейді. Бұл тәсіл ұлттық тізілімнің ресми деректер жиынтықтарына қарағанда кәсіпкерлік қызметтің егжей-тегжейлі көрінісін береді. GEM туралы қосымша ақпарат алу үшін http://www.gemconsortium.org сайтына кіріңіз
Қазақстандағы GEM зерттеуі 2018 жылға дейін Экономикалық зерттеулер институтымен бірлесіп жүргізілді. 2019 жылдан бастап бұл жобаны Жоғары бизнес мектебі жүргізеді.

An analysis of the data reveals a mostly positive assessment of entrepreneurs as a social stratum. Kazakhstan’s population sees entrepreneurs as successful people with high status in society. More often young people indicate entrepreneurship as career choice. 68,9% respondents in Kazakhstan regards entrepreneurship as new opportunity, and 52,1% believe they have necessary knowledge and skills to start business. The young people aged 25-34 are the most active and represent the largest proportion of potential entrepreneurs. This report also reveals gender aspects of entrepreneurship in Kazakhstan. Research suggests that male entrepreneurs engage into entrepreneurial activity to develop business opportunity, while female entrepreneurs start business out of necessity. The largest proportion of new entrepreneurs develop their business in wholesale and retail (46,6%), agriculture (11,4), healthcare, education, public and social services (17,6%). In terms of regional distribution respondents of North Kazakhstan, Kostanay, West Kazakhstan, South Kazakhstan and Akmola regions are the most positive in assessing their possibilities to start business. Interestingly to note that rural population is more optimistic about engaging in entrepreneurial activity and more confident in their knowledge and skills compared to urban population.

GEM Members

Graduate School of Business, Nazarbayev University:

Dr. Venkata S. Subramanian

Dr. Yerken Turganbayev

Dr. Shumaila Yousafzai

External experts

Nurlan Kulbatyrov

Chingiz Tourez


GEM Reports